włos

1. Ani o (na) włos «ani trochę»: (...) możemy jeszcze pogadać! Choć jak panowie widzą, te rozmowy ani o włos nie zmieniły i nie zmienią moich poglądów. P. Krawczyk, Plamka. Nie zbliżyły się ze sobą ani na włos i właściwie jedno jest wiadome – Teresa nie nadaje się na jej przyjaciółkę. Z. Chądzyńska, Drab.

2. Brać, wziąć kogoś pod włos «starać się uzyskać coś u kogoś przez umiejętne oddziaływanie na jego ambicję, schlebianie mu»: (...) przespacerujesz się z Bożeną do cegielni i przekonasz ją, że to nie ja obchodziłem rocznicę wyroku na brata. – Nie mogę – powiedział Jaś. – Bożena pomyśli, że biorę ją pod włos. Ona mi nie uwierzy. B. Madej, Półtraktat. – Jak się boisz, to nie gadaj – powiedział mi. I tu mnie wziął pod włos, jak to mówią po warszawsku. Gadałem mu wszystko, co chciał. S. Grzesiuk, Kacet.

3. Dzielić, rozszczepiać włos na czworo «zbyt dokładnie coś analizować»: Robert De Niro, jak przystało na absolwenta Actor’s Studio, analizując rolę dzieli włos na czworo. TSt 9/1996. Rozszczepiam włos na czworo, badam indukcyjnie i dedukcyjnie, szukam. Co może być przyczyną takich plotek? L. Tyrmand, Dziennik.

4. O włos; o mały włos, figiel «mało brakowało, omal»: W trakcie wizji lokalnej nad Wisłą oskarżonych bronił kordon policji, o włos nie doszło do samosądu. ŻW 25/02/2002. (...) bili się o wejście na pokład, o mały włos nie pospychali się z trapu do wody. Polityka 20/2000.

5. Włos komuś z głowy nie spadnie «komuś nie grozi żadne niebezpieczeństwo»: (...) jeżeli jesteś niewinny, to przecież ci włos z głowy nie spadnie. A. Wat, Wiek. Ci państwo są wolni i odjadą swobodnie, nie zaczepieni przez nikogo. Włos im z głowy nie spadnie. B. Schulz, Sanatorium.

Włos komuś jeży się (na głowie); coś komuś podnosi, jeży włos (na głowie) zob. włosy 2.